System kaucyjny - jakie są obowiązki producenta?

System kaucyjny staje się ważnym elementem polityki proekologicznej w Europie, w tym od niedawna również w Polsce. Wprowadzenie opakowań zwrotnych i symboli kaucyjnych ma jeden cel: ograniczyć ilość odpadów, promować recykling i wymusić odpowiedzialność producentów za wprowadzane na rynek produkty. Jeśli jesteś producentem, nie możesz tego bagatelizować – obowiązki wobec systemu kaucyjnego są konkretne i wiążące.

Obowiązki producenta wobec systemu kaucyjnego

Pierwszym uczestnikiem systemu kaucyjnego są przedsiębiorcy, wprowadzający do obrotu w Polsce napoje w opakowaniach.

Wyróżnić można dwie grupy takich przedsiębiorców:

1) Producenci i importerzy napojów, takich jak np. woda, soki, nektary czy napoje alkoholowe.

2) Przedsiębiorcy prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego oferującą wymienione powyżej produkty. Będą to m.in. sklepy, które zostaną zobowiązane do uczestnictwa w systemie kaucyjnym, a zakres ich obowiązków będzie rósł wraz z powierzchnią sprzedaży określanej jako:

a) nie większa niż 200 m²,

b) powyżej 200 m²,

c) powyżej 2000 m².

W przypadku powierzchni:

1) nie większej niż 200 m² – przedsiębiorcy prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego, w której użytkownikom końcowym są oferowane produkty będące napojami w opakowaniach na napoje objętych systemem kaucyjnym:

a) jest obowiązany do uczestniczenia w systemie kaucyjnym, co najmniej w zakresie pobierania kaucji oraz może uczestniczyć w tym systemie w zakresie zwracania kaucji oraz zbierania pustych opakowań i odpadów opakowaniowych

b) jest obowiązany do uczestniczenia w systemie kaucyjnym, co najmniej w zakresie pobierania i zwracania kaucji oraz zbierania pustych opakowań

2) powyżej 200 m² – przedsiębiorcy prowadzący jednostkę handlu detalicznego lub hurtowego są obowiązani uczestniczyć w systemie kaucyjnym w zakresie co najmniej pobierania i zwracania kaucji oraz zbierania pustych opakowań i odpadów opakowaniowych.

3) powyżej 2000 m² – przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego jest obowiązany prowadzić na własny koszt selektywne zbieranie odpadów opakowaniowych po produktach w opakowaniach, które znajdują się w ofercie handlowej tej jednostki, według rodzajów opakowań, z których powstały odpady, z wyłączeniem opakowań objętych systemem kaucyjnym

Wszystkie jednostki handlowe oferujące produkty będące napojami w opakowaniach na napoje objętych systemem kaucyjnym są obowiązane do pobierania kaucji, a jej zwracanie oraz zbieranie pustych opakowań i odpadów opakowaniowych jest:

1) dobrowolne – dla jednostek handlowych o powierzchni sprzedaży nie większej niż 200 m²

2) obowiązkowe – dla jednostek handlowych o powierzchni sprzedaży nie większej niż

200 m² oraz powyżej 200 m²

Obowiązki podmiotu reprezentacyjnego wobec systemu kaucyjnego:

Podmiot reprezentujący to nic innego jak operator systemu kaucyjnego – czyli organizacja, która zarządza całym procesem zwrotu, rozliczeń i recyklingu w imieniu producentów napojów.

W skrócie: producenci nie muszą tworzyć własnych systemów odbioru butelek i puszek – zamiast tego zrzeszają się w jeden wspólny system, a jego prowadzeniem zajmuje się podmiot reprezentujący.

Podmiot reprezentujący zapewnia:

1. selektywne zbieranie opakowań i odpadów opakowaniowych w celu osiągania wymaganych ustawowo poziomów,

2. odbieranie opakowań i odpadów opakowaniowych z jednostek handlu detalicznego i hurtowego oraz innych punktów zbierających opakowania i odpady opakowaniowe, objętych systemem kaucyjnym,

3. transport opakowań do wprowadzającego produkty w opakowaniach na napoje lub wprowadzającego bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje oraz odpadów opakowaniowych do zakładu przetwarzania odpadów,

4. prowadzenie ewidencji i sporządzanie sprawozdań,

5. rozliczenie kaucji z jednostkami handlu detalicznego i hurtowego oraz innymi punktami zbierającymi opakowania i odpady opakowaniowe objęte systemem kaucyjnym, w szczególności finansowanie wypłat kaucji dla użytkownika końcowego,

6. finansowanie kosztów zbierania opakowań i odpadów opakowaniowych przez przedsiębiorcę prowadzącego jednostkę handlu detalicznego i hurtowego oraz inny punkt zbierający opakowania i odpady opakowaniowe objęte systemem kaucyjnym

Dlaczego to ważne?

• Dane z ewidencji i deklaracji to podstawa rozliczenia systemu – na ich podstawie ustala się m.in. poziom odzysku i recyklingu, wysokość opłat produktowych oraz udział w kosztach systemu;

• Brak rzetelnej ewidencji = ryzyko kary finansowej - nawet do 500 000 zł w przypadku rażących zaniedbań lub fałszywych danych;

• Dodatkowo, nieprawidłowe raportowanie może spowodować utratę statusu uczestnika systemu kaucyjnego — czyli w praktyce blokadę sprzedaży produktów w opakowaniach objętych kaucją.

System kaucyjny to dopiero początek większej zmiany w kierunku odpowiedzialnego gospodarowania odpadami. Jeśli Twoja firma, instytucja lub organizacja chce działać zgodnie z nowymi przepisami, poprawić wyniki recyklingu lub wdrożyć ekologiczne rozwiązania – warto postawić na współpracę ze specjalistami z zakresu ochrony środowiska.

Zapraszamy serdecznie do kontaktu.